Yazar: admin

Baldır kemiği “yedek parça” değil; vücudun yan kolonu. Bunu kabul etmeyi reddeden herkesle tartışmaya hazırım. “Küçük, ince, önemsiz”—evet, fibuladan bahsediyorum. Ona haksızlık ediyoruz. Çünkü görünürde yükün çoğunu tibia taşır diye, baldır kemiğini sahneden indiriyoruz. Oysa spor salonunda dengen, koşuda ayak bileğinin kararlılığı, dizinin yan güvenliği ve hatta düşerken burkulan bileğinin kaderi… hepsi bu “yan oyuncunun” kaprislerine bağlı. Baldır Kemiği Ne İşe Yarar? Mitleri Yıkan, Gerçeği Gösteren Bir Yaklaşım “Az yük taşır” demek “önemsizdir” demek değildir. Fibula; ayak bileğinin yan sütunu, dizin dış emniyet kemeri ve alt ekstremitenin ince ayar milidir. Anatominin Şifreleri: Fibula Neden Var? Fibula; dizin dış yan bağlarının…

Abdülfettah El Guddâ Kimdir? Düşünsel Mirası, İslami İlimlerdeki Etkisi ve Günümüz Tartışmaları Bir Âlimin İzinde: Abdülfettah El Guddâ’nın Hayatı Abdülfettah Ebû Gudde (Abd al-Fattah Abu Ghuddah), 1917 yılında Suriye’nin Halep şehrinde doğmuş, İslam ilimleri sahasında derin etkiler bırakmış bir hadis, fıkıh ve eğitim âlimidir. Osmanlı sonrası Arap dünyasının geçirdiği kültürel ve siyasal dönüşümler içinde yetişen El Guddâ, ilmi bir gelenekle modern dünyanın taleplerini bir araya getirmeye çalışmış bir düşünür olarak tanınır. Onun hayatı, sadece bir ilim adamının biyografisi değil; aynı zamanda bir dönüşüm çağının entelektüel hikâyesidir. İlk eğitimini Halep’te alan El Guddâ, daha sonra Ezher Üniversitesi’nde öğrenim görerek dönemin önemli…

1000 Gram 1 Kilogram mı? Ölçü Sistemlerinin Tarihsel Dönüşümü Üzerine Bir İnceleme Tarih boyunca insanlar, dünyayı anlamlandırmak ve düzenlemek için çeşitli ölçü sistemleri geliştirmiştir. Ağırlık, zaman ve mesafe gibi kavramları somutlaştırmak, medeniyetlerin ilerleyişinde kritik bir rol oynamıştır. Bir tarihçi olarak geçmişin izlerini takip ederken, 1000 gramın 1 kilograma denk gelip gelmediği gibi basit bir sorunun bile derin bir tarihsel bağlama sahip olduğunu görmek şaşırtıcı değildir. Bu yazıda, ölçü birimlerinin doğuşunu, dönüşümünü ve metrik sistemin insanlık tarihinde nasıl bir kırılma noktası yarattığını inceleyeceğiz. Ölçü Sistemlerinin Kökeni: Kaosun Düzenle Buluşması Antik çağlarda ölçü birimleri, her toplumun kendi gündelik ihtiyaçlarına göre şekillenirdi. Eski…

Zamanın İzinde Bir Kavram: Hasredebilmek Ne Demek? Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken fark ettiğim en derin olgu, insanların “beklemek” ve “özlemek” arasındaki ince çizgide kurduğu duygusal denge olmuştur. Hasredebilmek işte tam da bu çizginin üzerinde duran, hem kaybı hem umudu aynı anda taşıyan bir kelimedir. Türkçenin en derin duygularından birini barındıran bu kelime, sadece birini özlemek değil; o özlemi içselleştirebilmek, sabırla, inatla bekleyebilmektir. Tarih boyunca toplumlar, bireyler ve kültürler bu duyguyu farklı biçimlerde yaşadı. Bugün de modern dünyanın hızında, hasredebilmenin anlamı yeniden şekilleniyor. Hasretin Kökü: Bir Duygunun Tarihsel Serüveni Hasret kelimesi Arapça kökenlidir ve “özlem” anlamına gelir. Ancak Türkçede…

Halk Dilinde Gırtlak Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften İnceleme Ekonomistlerin sıklıkla karşılaştığı temel sorunlardan biri, kaynakların sınırlılığı ile başlamak ve bu sınırlılıkla birlikte bireylerin seçimlerini ve toplumsal refahı nasıl etkilediğini anlamaktır. Her birey, sınırlı kaynaklarla kararlar almak zorundadır ve bu kararların sonuçları bazen bireysel fayda, bazen de toplumun genel refahını etkileyebilir. Ekonomi, bu kararların dinamiklerini ve sonuçlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Bu yazıda, halk dilinde “gırtlak” kelimesi üzerinden bir analiz yapacak ve bu kavramı ekonomik bir bakış açısıyla inceleyeceğiz. Gırtlak, halk arasında günlük dilde farklı anlamlarla kullanılabilir, ancak bu yazıda “gırtlak” kelimesinin sosyal ve ekonomik anlamlarına odaklanacağız. Gırtlak ve Piyasa…

Hanım Göbeği Nasıl Yazılır? Tatlı Bir Sorudan Toplumsal Bir Düşünceye Bir tarifin başlığı gibi görünen bu soru — “Hanım göbeği nasıl yazılır?” — aslında sadece dilbilgisel bir merak değil, kültürel bir aynadır. Çünkü kelimelerin, özellikle de “hanım” gibi toplumsal cinsiyet çağrışımı güçlü sözcüklerin, toplumun değerleriyle derin bir bağı vardır. Bugün bu yazıda, yalnızca imla kurallarından değil, aynı zamanda dilin cinsiyet, empati ve adaletle kurduğu ilişkiden bahsedeceğiz. Bir Tatlının İsmi, Bir Toplumun Yansıması “Hanım göbeği” dendiğinde birçoğumuzun aklına hemen gelen o şerbetli, yuvarlak tatlı olur. Ancak bir adın seçilmesi, o tatlının kültürel temsilini de belirler. “Hanım” kelimesi, nezaket ve saygı anlamı…

Göbek Bağı Düşünce Ağrı Yapar mı? Bedenin Hafızası ve Tarihsel Bir Bağ İnsanın bedeni, tarih boyunca yalnızca biyolojik bir varlık değil, aynı zamanda kültürel bir anlatının da taşıyıcısı olmuştur. Göbek bağı ise bu anlatının en eski sembollerinden biridir. Doğumdan sonra kesilen, fakat sembolik olarak yaşam boyu “bağlı” olduğumuz bir iz olarak göbeğimizde kalan bu dokunun düşmesi, birçok toplumda hem fiziksel hem de manevi anlamlar taşımıştır. Peki, göbek bağı düşünce ağrı yapar mı? Bu soru yalnızca tıbbi bir merak değil, aynı zamanda tarih boyunca insanın bedenini ve acıyı algılama biçimine dair derin bir düşünceyi de beraberinde getirir. Tarihsel Arka Plan: Acının…

Goygoycu Kime Denir? Sözcüklerin Gölgesinde Bir Edebî İnceleme “Sözcüklerin insanın kaderini değiştirdiği anlar vardır.” Bir edebiyatçının dünyasında kelimeler, yalnızca anlam taşımaz; düşüncenin, ironinin ve toplumsal nabzın ritmini de belirler. Her çağ kendi dilini, her dil kendi kurnazını yaratır. Günümüzde “goygoycu” dediğimiz figür, tam da bu dilsel dönüşümün karanlık mizahında doğar. Goygoycu, bir dönemin dalkavuğu değildir yalnızca; o, kelimenin gösterişle, hakikatinse sessizlikle ölçüldüğü bir çağın ironik kahramanıdır. Goygoyun Kökeni: Sözcüğün Kıvrımları “Goygoy” sözcüğü Türkçeye halk dilinden geçmiş, temelde boş söz, laf kalabalığı ve yaltaklanma anlamlarını taşır. Ancak bu kelimenin müzikal bir yanı da vardır; tekrar eden heceleri, anlamsız seslerden doğan bir…

En İyi Kalorimetre Hangisi? Isıdan Daha Fazlasını Ölçmek Bazen bir evin sıcaklığını ölçmek, toplumun nabzını tutmaya benzer. Kalorimetre, yüzeyde sadece bir cihaz gibi görünür; ama aslında adalet, paylaşım ve eşitlik üzerine kurulu bir hikâyenin parçasıdır. Bugün bu yazıda “En iyi kalorimetre hangisi?” sorusuna sadece teknik bir yanıt aramayacağız. Aynı zamanda bu küçük cihazın, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi büyük konularla nasıl kesiştiğine birlikte bakacağız. Kalorimetre Nedir, Ne Ölçer? Kısaca hatırlayalım: kalorimetre, bir sistemin harcadığı ısı enerjisini ölçen cihazdır. Yani kombiden çıkan sıcak suyun, peteklerdeki dolaşımını ve tüketim miktarını belirler. Her daire kendi ısısını ne kadar kullanıyorsa, o kadar…

Havari Filmi Ne Anlatıyor? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk Sinema hakkında en çok hoşuma giden şey, tek bir film üzerinden herkesin farklı pencereler açabilmesi. “Havari” filmi de tam olarak böyle bir deneyim sunuyor: Kimi için kişisel inançların sorgulanışı, kimi için kültürlerarası bir köprü, kimi için de insanlığın ortak hikâyesini hatırlatan bir yolculuk. Gelin, bu filmi hem küresel hem de yerel gözle bakarak masaya yatıralım. Küresel Perspektif: İnançların Evrensel Yüzü “Havari” filminin merkezinde insanın inanç arayışı var. Bu arayış, sadece Hristiyanlık ya da belli bir dini bağlamla sınırlı değil; dünyanın her yerinde insanların ortak sorusu: “Ben kimim, neden buradayım, yolum…